Wat een mooie vragen aan de kinderen: Wat zie je? Wat denk je (wat is je mening, wat is er gaande?)? Wat vraag je je af? Dat zijn de vragen…niet alleen voor kinderen, maar ook voor onszelf. We hebben heel veel gezien, heel veel gedacht…en wat betekent dat nu allemaal voor ons? Mooi om je bewust te worden van het verschil tussen zien, er over nadenken en volgende vragen die je hebt. Dat is echt leren. Je bewust zijn van de denkstappen, bewust zijn van wat er in je hoofd en hart gebeurt.

Wat ik heb gezien is dat alles doordrenkt is met reflectie. Overal de vraag: What did you learn about the process of doing this? Reflectie gaat verder dan: Hoe ging het? Reflectie gaat over acties, keuzes, behoeftes etcetera. Producten en inhoud zijn niet van belang het gaat om de denkstappen die je maakt.

Het lijkt alsof dingen hier vanzelf gaan, maar vandaag is enorm te zien dat dit onderwijs veel voorbereiding vraagt. Het geven van ruimte vraagt veel afstemming tussen leerkrachten, nadenken over de processtappen, voorbereiden van goede vragen, voorbereiden van flap-overs. Wat een betrokkenheid moeten deze mensen met hun werk hebben…zo’n voorbereiding…

Dat is wat ik heb gezien. Wat denk ik daar dan van en wat voel ik daar bij…. Ik voel inspiratie en energie. Ik denk dat kinderen hier ruimte hebben om zichzelf te zijn, eigen keuzes te maken, kritisch te zijn, eigen doelen te stellen. Het gaat niet om kinderen zien, maar om kinderen regie te laten hebben. Ze krijgen de verantwoordelijkheid voor hun eigen leerproces en voor elkaar. Een van de leerkrachten benadrukte: I don’t need to correct the children. I only ask them to look at each other, to really see and feel what is happening. Then they will correct it themselves.

Wat puzzelt me dan nog? Waarom is het voor ons zo lastig om doelen los te laten? Wat is er nodig om ruimte, regie en support te geven aan de kinderen (en voor mij…wat is er nodig om ruimte, regie en support te geven aan directeuren). Reflectie…reflectie…reflectie…proces…proces…proces