De kers op de taart. Hier leek alles bij elkaar te komen. De school ademt de CES principes. Niet alleen letterlijk zichtbaar hangend in de school, maar overal voelbaar.
Deze inspirerende reis zit er helaas op, maar eigenlijk begint het nu pas. Ons eigen proces op school gaat nu beginnen. Laten we als CES reizigers elkaar en anderen blijven inspireren!
Op donderdag zijn we gaan kijken bij Mission Hill in Boston.
Wederom prachtige inspirerende dingen gezien. Wat vooral opviel was de ontspannenheid en het plezier dat de juffen (2 en 1 stagiaire) en de leerlingen uitstraalden in de klas waar ik ben gaan kijken. Er werd ruim de tijd genomen voor het voorlezen van een boek over immigranten. Er werden inhoudelijke vragen gesteld, maar er werd ook tijd gemaakt om de leerlingen zich te laten verplaatsen in zo’n immigrant. Hoe zou jij je dan voelen? Wat zou moeilijk zijn in het begin?
Vervolgens gingen de kinderen zelfstandig werken en hadden de leerkrachten tijd voor kindgesprekken. Prachtig om te zien en te horen hoe de leerkrachten d.m.v. doorvragen de leerlingen kritisch naar hun eigen opstel lieten kijken. Niet naar het uiteindelijke product, maar wel naar het doorlopen proces.
Nog mooier was het om te horen dat de leerlingen perfect konden aangeven wat ze moeilijk hadden gevonden tijdens het schrijven. Wat beter was gegaan ten opzichte van de vorige keer (welke tips hadden geholpen). En waar ze de volgende keer op wilde letten en wat ze daarvoor van de leerkracht nodig hadden.
Een leerling gaf aan dat ze haar verhalen de volgende keer wat lekker wilde laten lopen. Nu gebruikte ze nog te vaak dezelfde woorden. Als ze synoniemen wist, dan werd een tekst boeiender om te lezen, omdat het taalgebruik gevarieerder was. Bovendien was ze van plan om langere zinnen te gebruiken en hoopte ze dat de leerkracht feedback wilde geven op de zinnen, of deze wel/niet lekker liepen. Wat een eigenaarschap!
De leerkracht gaf aan dit willen doen en zorgde die dag nog voor een synoniemenblad.
Wat ik voor mezelf echt mee neem is dat ik veel meer op proces dan op product wil gaan zitten. Student-as-worker and teacher-as-coach. Vragen stellen en de leerling het eigenaarschap geven over zijn/haar leerproces.
En… hoe was het? Wat heb je gezien? Heb je genoten? Vol inspiratie nu? Kunnen we er iets mee? Vertel….
Koffiekamer vol collega’s, vol vragen. En ik wist niet zo goed waar te beginnen. Het is zoveel geweest, zoveel indrukken. Ja, het was leuk. Ja, ook veel gezien en ja, ook inspiratie opgedaan. Wat dan? Jemig, mijn collega’s hebben zich de kunst van het vragen stellen al helemaal eigen gemaakt. Zou ik dat telepathisch doorgezonden hebben?
Na wat te vertellen roept de waan van de dag, met 1 verschil. Ik heb in de middag 2 centraal overleg momenten in mijn agenda staan. Ik ga heel bewust vooraf met de kinderen praten. Stel vragen, laat kinderen praten en laat henzelf vertellen waar zij goed in zijn, nog verbetering willen zien, wat ze lastig vinden en oplossingen bedenken.
Tijdens beide CO’s geef ik aan dat ik in Amerika ben geweest en dat het daar bijzonder is om over kinderen te praten ipv met. Dat ik een voorstander ben van het kind erbij te laten zijn, omdat zij het allerbest weten wat hen helpt en wat niet. Een ouderpaar ging meteen met me mee, de ander wil het per gesprek bekijken.
Maar ik vind dat ik na 1 dag terug uit Amerika al een mooie eerste stap gezet heb: Op de Korenaer sluiten vanaf nu de kinderen uit de bovenbouw (zoveel mogelijk) aan bij de CO’s! Tsjakka!
De vierde school op de vijfde dag van de schoolbezoeken. Vandaag bezochten we de Francis W. Parker School. Een school voor voortgezet onderwijs. Al heel vroeg zouden we vertrekken, maar omdat de chauffeur van de bus vertraging had, werd het toch wat later. Het was erg mooi om een keer buiten de grote stad te zijn. Een prachtige route, met schitterende herfstkleuren, typisch Amerikaans landschap en de landhuizen zoals je die kent van de tv-series, leidde ons naar de school. Daar aangekomen werden we ontvangen en startte het programma. Alles was pico bello georganiseerd en dat bleek niet alleen betrekking te hebben op de catering en het dagprogramma, maar ook op de school zelf. Wat heb ik genoten van de sfeer in de school en de wijze waarop de interactie tussen de leerkrachten en de leerlingen verliep. De CES principes waren allemaal zo ontzettend zichtbaar. Niet eentje, maar allemaal. Toen we ze tussen de middag met elkaar bespraken, werden ze allemaal genoemd. Dat verklaart ook meteen de titel van dit stukje. Het meest opvallend vond ik de volgende aspecten:
– Er was zoveel respect van iedereen, voor iedereen en elke bijdrage werd gewaardeerd en expliciet benoemd. De leerkracht kreeg voor de les een hug van alle kinderen. Er werd geen kind uitgelachen of onheus bejegend dat afwijkend gedrag vertoonde. (principe 10)
– Er was een check-in (hoe zit je er vandaag bij) en er werd uitgegaan van wat je kunt (Everyone has the ability to do this. I know you can!). (principes 7 en 9)
– Er werd gewerkt met prachtige portfolio’s met duidelijke, eenduidige rubrics. Daardoor was het heel duidelijk welke doelen (hoewel voor elke leerling in een eigen tempo) er waren (principe 3) en werd het eigenaarschap van leerlingen zo helder. (principe 4)
– Leerlingen werden voortdurend uitgedaagd om na te denken. De leerkracht stelde vragen of gaf opdrachten met heel veel ruimte om diepgang te bereiken. Of moet ik zeggen geen ruimte om niet tot diepgang te komen? Veelal waren dit vragen die een beroep deden op het hogere orde denken. (principe 1)
– Tijdens de les over ‘effort’ ging in feite de gehele les over dit begrip. Er waren schitterende werkvormen en er was volop gelegenheid voor interactie en reflectie. Wat een les! En dat over één woord! (principes 2 en 5)
– Er zijn voldoende leerkrachten op de school. De school kiest er bewust voor om minder vakken te geven, waardoor daarop bezuinigd wordt en er geld overblijft om voldoende leerkrachten in de groepen te plaatsen of de groepen klein te houden. (principe 6)
Al met al vond ik het vandaag prachtig. Wat een gelukkige kinderen. En wat een gevoel van community met toch een flink aantal kinderen (zo’n 30%) met special needs. Wat een mooi onderwijs.
Wat ik in elk geval mee wil nemen naar mijn scholen is de growth mindset. Werken aan die growth mindset. Dát brengt kinderen maximaal tot ontwikkeling. Op ’t Ravelijn werken wij al met het gedachtegoed van Carol Dweck. Geweldig! Dat kan en mag nog meer. Op Uilenspiegel wordt al gewerkt met een groot aantal aspecten die mooi aansluiten op de 10 principes. Super! Ook dat mag meer.
Een hoop inspiratie op gedaan en zin om eraan te beginnen. Meteen volgende week!
In een van mijn eerdere blogs ging het over een leerling van mijn school, een kind waar ik een MDO voor had aangevraagd. Het ging om een kind met een cognitieve uitdaging en tijdens het MDO was de vraag of we voor regulier of speciaal onderwijs zouden gaan. Hoewel speciaal onderwijs meer voor de hand lag, wilde ik regulier, ouders ook, omdat het kind zoveel meer is dan de cognitieve mogelijkheden. Toen ik dat eerste blog schreef twijfelde ik nog over wat ik wilde en wat het beste was, het was voor mijn reis naar de USA, nu niet meer. Ik ben blij met die keuze die ik toen maakte. Ik zie hier namelijk kinderen op school lopen die echt een grotere uitdaging aangaan dan het kind waar ik het over heb. Het inclusief onderwijs gaat hier verder dan ons passend onderwijs en het werkt. Wel een ander systeem, andere middelen, maar de visie is hetzelfde zoals die binnen mijn team geldt: Elk kind hoort erbij. Elk kind doet mee, met alles wat het moeilijk vindt, maar vooral kijkend naar wat goed gaat. Niet alleen kijken naar kinderen, maar ze echt zien, dat is een van de krachten op mijn school. En daar ben ik verrekte trots op!
Dat erbij horen dat is vaak wat de kinderen zelf aangeven als ik voor een overleg met ze praat. Ze willen meedoen, onderdeel zijn van de groep en vinden het vaak vervelend als ze de klas uit worden gehaald door een zzp’er, dan zijn ze de uitzondering. Leerkrachten geven aan dat al die zzp’ers op verschillende tijden komen en dat dat niet altijd prettig is voor de organisatie. Hier in Amerika is er de hele dag iemand in de klas die specifiek is opgeleid voor “special needs”. Niemand wordt uit de klas gehaald. Iedereen wordt in de klas geholpen. Geen uitzondering, geen nadruk op wat niet lukt, maar erbij horen. Meedoen.
Gedachten spoken door mijn hoofd: Zouden al die zzp uren niet gebundeld kunnen worden en 1 zzp’er gewoon bij de school hoort, de klassen ingaat en kinderen daar helpt? Meer zoals dit Amerikaanse model, handen in de klas. Kunnen wij daar SAAM niet een weg in gaan zoeken? En wat kan ik zelf? Ik kan de arrangementen zo aan gaan vragen dat de transfer naar de klas sneller plaatsvindt en de zzp’er daardoor extra handen in de klas biedt. Niet alleen de leerling met een uitdaging bedienen, maar iedereen, inclusief de leerkracht, inclusief de ouders en inclusief ondergetekende.
Vandaag in Boston, een stad die me doet denken aan Rotterdam. Maar volgens de receptionist van Rotterdamse afkomst is de stad wel vele malen groter en nog levendiger.
Na een korte en in vergelijking met New York rustige metroreis werden we heel hartelijk ontvangen in de Mission Hill school. Een school met 244 kinderen in de leeftijd van 3 tot 13 / 14 jaar, verdeeld over 14 groepen van 15 tot 20 kinderen. Hier géén 4 volwassenen in de groep, maar wel 2! Ook in deze school weer een groot aantal kinderen met special needs, hoofdzakelijk op het gebied van gedrag. Welke invloed dit heeft op de groepen en het professioneel gedrag van de leerkrachten, heb ik ook vandaag weer duidelijk gezien. Bewonderenswaardig om te zien hoe rustig de volwassene blijft, en in staat blijft vragen te stellen aan het kind. Iets wat ik van mijn collega’s op de Uilenbrink ook altijd al zo bewonder. Hier wordt het echter door het intensief vragen stellen nog zichtbaarder. De rust voelt de Amerikaanse collega zeker niet altijd van binnen. Ook zij/hij heeft een vol programma, maakt vele uren, m.a.w. ook hier wordt keihard gewerkt en soms ‘heel diep gezucht’.
Vandaag uitgebreid gesproken met Ayla, de bevlogen Principal van deze school. Heel toegankelijk en werkend vol overgave volgens de principes van de CES. Samen met haar collega’s, als lid van haar team, geeft zij inhoud aan het onderwijs. Zij komt dagelijks in de diverse groepen, neemt deel aan het onderwijsproces, praat en handelt met kinderen, spreekt met ouders, overlegt met haar collega’s, heeft aandacht voor de mens om haar heen, draagt mede zorg voor de professionele ontwikkeling van het team, durft perfectie los te laten, heeft veel overleg met haar collega directeuren, de city, het district, heeft zorg om de (lente) toetsresultaten, etc. Kortom niet anders dan ook wij in Nederland mee te dealen hebben. Zij verstaat wel de kunst keuzes te maken die passen bij haar overtuiging. Deze keuze uit te leggen en een andere, onderbouwde weg in te slaan. Ze staat voor haar principes en kan dit uitleggen. Daar kan ik nog wel wat van leren. Staan voor je eigen overtuiging en deze onderbouwd en gemotiveerd uitvoeren in praktijk.
Een van de graadmeters voor goed handelen is voor Ayla het kind. Stel aan de kinderen de vraag of zij denken dat je het goed doet. Praat daarnaast samen heel veel over je ontwikkeling. Heb vertrouwen in de professional en het kind. Een overtuiging die ik al had en waar ik op de diverse scholen weer in bevestigd ben. Als we daarbij samen in gesprek blijven over wat we met ons onderwijs willen en de stem van het kind ook een rol laten spelen, kunnen we op de Uilenbrink nog mooier onderwijs maken dan waar we nu al zo trots op zijn.
Deze avond een biertje gedronken in de pub bekend van de tv-serie ‘Cheers’. Leuk om daar te zijn en kort in gesprek te raken met enkele toeristen uit Los Angeles. Wat zij vooral vonden, is dat we maar niet zoveel aan ‘goede ideeën’ over het onderwijs uit Amerika mee moeten nemen naar Nederland. Daarmee doelden zij met name op de dwingende Amerikaanse testcultuur. Ik kon hen uit leggen dat (de ouders van) CES scholen een andere keuze durven te maken. En dát wil ik wél meenemen naar Nederland, in ieder geval als startpunt voor een goed gesprek.
Een mooie bagage dankzij een bezoek een school waar met grote bevlogenheid aandacht is voor vele kinderen. En daar gaan we in Nederland op de Uilenbrink ook ‘gewoon’ mee verder.
Het bezoek aan de 2e school de Neighborhood school, voegde weer iets toe aan het beeld van een CES school dat ik de eerste dag had opgedaan. Ook hier zag ik weer bevlogen leerkrachten, veel handen in de klas, aandacht voor creatieve ontwikkeling, projecttime, diversiteit, betrokken ouders, gemotiveerde kinderen, een oud school gebouw met volle (rommelige) klassen, een bevlogen Principle, etc.
Ten opzichte van de Castle Bridge school nam ik hier een iets duidelijkere structuur waar. En dat past wat beter bij mij.
Ik heb tijdens een gesprek met de Principle meer duidelijkheid gekregen over de financieringsstromen en keuzes die gemaakt worden en kunnen gemaakt worden op het gebied van de inzet van personeel. Kunnen we daar in Nederland ook meer ruimte voor vinden? De begroting moet nog vastgesteld worden en het gesprek erover kunnen we met elkaar aangaan.
Ik heb gezien dat kinderen met grote maatschappelijke thema’s bezig zijn en antwoorden proberen te vinden op (volwassen) vraagstukken. De creatieve wijze waarop zij de antwoorden vinden en verwerken in ‘projecttime’ zorgt er denk ik voor dat het volwassen problemen blijven en het kind nog als kind de wereld kan beleven.
‘Jaloers’ ben ik op de rust die leerkrachten uitstralen en de rust die ik in de school ervaar. Ik mis op sommige momenten de sprankeling en de humor.
Ik vind het interessant gezien te hebben hoe met kinderen terug en vooruitgekeken wordt op hun dagelijkse ontwikkeling. Bruikbaar voor de fase waarin we met ons eigen team verkeren en een hulpmiddel voor het afstudeertraject van onze LIO, feedback gesprekken met kinderen.
Tijdens ons 2e bezoek aan de Neighborhood school heb ik fijne gesprekken gehad met enkele van onze Amerikaanse collega’s (ik verbaas me over mijn spreekvaardigheid in de Engelse taal). Gedreven en gemotiveerde mensen die bewust ervoor gekozen hebben op deze school volgens de principes van de Essential schools te werken. Men is bereid hard te werken voor alle kinderen, kan daarbij rust uitstralen, maar men heeft ook hier op sommige momenten te dealen met onrust in zichzelf. Men geeft de kinderen het vertrouwen dat ze zelf kunnen leren. De volwassene stelt de verdiepende en op weg helpende vragen. Ook hier weer een verbinding met onze eigen schoolontwikkeling. Welke ruimte heeft het kind in het bepalen van zijn eigen ontwikkelingstraject? In welke mate kan/ mag het kind eigenaar zijn van zijn/haar eigen ontwikkeling. ‘Projecttime’ zou hier een bijdrage aan kunnen leveren. Dus weg met al die afzonderlijke methodes en aan de slag met vak geïntegreerd onderwijs? We gaan met de werkgroep in gesprek.
De dagen in New York afgesloten met een evaluatief gesprek met enkele medewerkers van de Castle Bridge school en de Neighborhood school. Op naar de Mission Hill school in Boston.
Na een dag heerlijk gefietst te hebben door New York en op de 102e verdieping van ‘One world observatory’ gestaan te hebben, was dan vandaag ‘de eerste werkdag’, een bezoek aan de Castle Bridge school. De dag/ week startte met samenzang in de hal/eetzaal van de beide scholen gevestigd in dit gebouw. Een grote ruimte waarin gemakkelijk de ruim 200 kinderen en hun ouders samen kunnen komen om samen o.l.v. van de muziekdocent traditionele en rustige liederen te zingen. De Principle van de school begeleidde met haar gitaar en bracht de kinderen al rustig zingend na een half uur naar de uitgang van de hal. De kinderen vertrokken naar de derde verdieping van het gebouw en de Principle kwam terug om de ouders te informeren over een aantal actuele zaken.
Na een bevlogen uitleg van de verdere dag door José, medewerker van de school, vertrokken ook wij naar de 3e verdieping. Deze start van de dag maakte al duidelijk dat de populatie leerlingen zeer divers is en het personeel op een prettige, maar ook duidelijke manier met de kinderen omgaat.
De rustige atmosfeer en betrokkenheid van kinderen en leerkrachten was gedurende de gehele dag prettig om te ervaren en waar te nemen. Opvallend was het oude schoolgebouw en de drukke, soms zelfs rommelige lokalen. Daarnaast was het zeer verrassend en tevens verbazend om te zien dat in elke groep minimaal 4 volwassenen aanwezig waren: 2 bevoegde leraren, assistenten, studenten, ondersteuners. Volwassenen die op een heel natuurlijke manier met elkaar samenwerken en de kinderen onderwijzen, begeleiden en ondersteunen. Er is geen mogelijkheid geweest om met de Principle te spreken over deze, in onze ogen, ‘luxe’ bemensing van de groep. Reden om daar morgen tijdens ons bezoek aan de Neighborhood school navraag naar te doen. Waar ik morgen ook nog wel meer over te weten wil komen is de wijze waarop de kinderen b.v. tot lezen, spellen en rekenen komen, welke einddoelen nagestreefd worden en of ook op deze school diversiteit een belangrijk uitgangspunt is.
Zoals de kinderen begeleid werden door de medewerkers van de school, zo ook werden wij door hen ontvangen en te woord gestaan. Ik voelde geen enkele belemmering om de groepen te bezoeken en het gezamenlijk gesprek na schooltijd met het voltallige team was open en plezierig.
Kortom, vandaag ervaren dat er gewerkt wordt op basis van respect en vertrouwen en dat diversiteit wordt gewaardeerd (principes 9 en 10). Benieuwd wat de dag van morgen gaat brengen en of ik antwoord kan vinden op mijn ontstane vragen van vandaag.
Een CES reis maken naar New York en Boston. Het is moeilijk je voor te stellen van wat je allemaal op de scholen gaat zien en mee maken.
Ook al heb ik veel van collega’s gehoord, die de reis al eerder hebben gemaakt. En al heb ik het nodige over de CES scholen en principes gelezen.
Onder andere over the habits of mind, waardoor je wordt uitgedaagd om vanuit een nieuw standpunt een kwestie te overzien. Je te verplaatsen in een ander en je voor te stellen hoe de ander denkt en iets beleeft.
Hoe mooi zou het zijn, als wij dit aan onze jeugd mee kunnen geven in een tijd waarin de wereld soms op zijn kop lijkt te staan. (aanslagen, geloofskwesties, vluchtelingenproblematiek) Misschien lukt het ons om de wereld alvast een beetje mooier te maken met meer begrip en geduld voor elkaar.
Imagine all the people living life in peace (John Lennon)
Strawberry Fields (Central Park NY)
Hopelijk zien we op de CES scholen mooie voorbeelden van onderlinge verbinding, gelijkwaardigheid en gelijkheid.
Het duurt nog twee weken voor we naar Amerika gaan. Een Amerika dat op veel gebieden een ontwikkeling doormaakt. Een nieuwe president, ruim honderd dagen aan het bewind. Op de stakingsdag in Nederland schrijf ik het volgende:
Ik ben boos, heel boos,
Ik ben verdrietig, heel verdrietig.
Het is stil vandaag op school, heel stil.
Er klopt iets niet. Er klopt iets niet.
Hier horen spelende kinderen te zijn, lachende kinderen, rennende kinderen.
Maar het is stil.
Ik vraag me af welke invloed de politiek in Amerika heeft op het onderwijs in het algemeen en wat voor gevolgen dit heeft voor de CES scholen in het bijzonder. Graag wil ik het gesprek aan gaan. Denkt de overheid mee. Krijgen de scholen voldoende ruimte. Wij hebben de mogelijkheid om te staken. Een groot goed.
Wat ben ik verdrietig. Verdrietig dat het zo ver moet komen.
Steeds maar weer bedenken leerkrachten niet structurele oplossingen om vol te houden in de klassen.
Te grote klassen. Ze gaan maar door en door.
En de minister vindt het wel goed zo.
Maar nu, nu barst de bom. We pikken het niet langer.
We moeten het niet langer pikken.
De kinderen verdienen beter.
Wij verdienen beter.
Het wordt tijd dat ze naar ons luisteren.
Voor ons en voor de kinderen.
Ik ben boos, heel boos.
Ik ben verdrietig, heel verdrietig.
Het is stil vandaag op school, heel stil.
Er klopt iets niet. Er klopt iets niet.
Stakingsdag in Nederland. ’s Avonds kom ik thuis. Ik kijk naar DWDD. Er is aandacht voor het onderwijs. Ik kijk naar het journaal. Ook daar een item over het onderwijs. Er blijkt opvallend veel begrip voor de staking te zijn. Hoe wordt in de USA aangekeken tegen het onderwijs. Hoeveel ruimte krijgt onderwijzend personeel om hun visie te verwezenlijken. Voelen ze tegenwerking door de politiek. Kan onderwijzend personeel druk uitoefenen op de politiek. Hoe ervaren de directeuren dat, hoe ervaart het onderwijzend personeel dat? Zijn ze strijdbaar of berustend? Ik ben erg benieuwd. Graag ga ik met hun hierover in gesprek.
Sjaak van Moorsel
SAAMgoesUSA 